Katalpa (surmia bignoniowa) - właściwości i zastosowanie. Co musisz wiedzieć na ten temat?

Katalpa (surmia bignoniowa) - właściwości i zastosowanie. Co musisz wiedzieć na ten temat?

Posiadanie własnego ogrodu to ogromny przywilej, zwłaszcza w ciepłe dni, kiedy możesz rozłożyć się na leżaku i cieszyć promieniami słońca lub uprawiać własne warzywa i owoce. Planując wygląd działki warto jednak wziąć pod uwagę wymagania oraz właściwości roślin, które docelowo chcesz posadzić w konkretnych miejscach. Po co? Dzięki temu zyskasz pewność, że drzewko, krzak lub kwiaty będą dobrze rosły i nie zmarnieją po kilku tygodniach ze względu na niewłaściwe warunki. W polskich ogrodach w ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszy się drzewo katapla, czyli surmia bignoniowa. Co to jest catalpa? Jak należy ją uprawiać i jakie ma ona właściwości? Jaka jest cena drzewa katalpa? Podpowiadamy! Sprawdź, co musisz wiedzieć na ten temat. Bardzo możliwe, że Ty również skusisz się na posadzenie katalpy na swojej działce. 

Co to jest katalpa?

Catalpa, czyli surmia bignoniowa to tzw. katalpa zwyczajna, czyli piękne i stosunkowo niewielkie drzewo ozdobne, które ma szansę bardzo dobrze sprawdzić się w przydomowym ogrodzie, mimo surowych polskich warunków. Oczywiście, o ile będziesz o nią właściwie dbać. Roślina należy do rodziny bignoniowatych i wyróżnia ją charakterystyczna, bardzo duża i rozłożysta korona, dająca sporo cienia. Katalpa zwyczajna znajduje więc przede wszystkim zastosowanie w ogrodach jako roślina stricte dekoracyjna. Na uwagę zasługują przede wszystkim duże liście katalpy, mające kształt serduszka oraz jej kwiaty, które gromadzą się w obfite kwiatostany. 

Jakie właściwości ma katalpa?

Wiesz już, co to jest surmia bignoniowa, inaczej katalpa zwyczajna. Teraz czas, żeby lepiej poznać jej właściwości. Uprawianie katalpy zwyczajnej w Twoim ogrodzie nie jest dobrym pomysłem wyłącznie z tego powodu, że drzewo niesamowicie wygląda. Kwiaty tej katalpy wydzielają bardzo charakterystyczny zapach, który odstrasza kleszcze i komary. Jeżeli masz problem z komarami w Twoim ogrodzie, zdecydowanie warto zastanowić się nad zasadzeniem sadzonki katalpy w newralgicznych miejscach. W zależności od tego, jaką przestrzenią dysponujesz, możesz postawić na jedno drzewko lub zasadzić je w szpalerze, tworząc dekoracyjną alejkę chroniącą przed komarami miejsce w ogrodzie, w którym spędzasz najwięcej czasu. 

Katalpa – zastosowanie 

Ze względu na swoje właściwości, katalpa zwyczajne jest sadzona nie tylko w ogrodach domowych, ale również cieszy się bardzo dużą popularnością w projektowaniu zieleni miejskiej. Po pierwsze, świetnie wygląda. Po drugie, nie ma zbyt wysokich wymagań glebowych. Po trzecie, wykazuje dużą odporność na nieprzyjazne warunki atmosferyczne. Po czwarte, uprawa katalpy nie wymaga powietrza wysokiej jakości, co w miastach, ze względu na duże nagromadzenie samochodów, ma kluczowe znaczenie. Po piąte: zastosowanie katalpy – surmii zwyczajnej, jak już wyżej wspomnieliśmy, pozwala na odstraszanie niebezpiecznych kleszczy, które mogą przenosić boreliozę. Te właściwości zdrowotne drzewa – katalpy zwyczajnej są jednym z powodów popularności drzewka. 

Katalpa – wymagania 

Uprawa katalpy zwyczajnej nie jest skomplikowana. Kluczowe znaczenie ma wybór odpowiedniego stanowiska. Typując miejsce do zasadzenia drzewa weź pod uwagę jego wysokość oraz prognozowaną szerokość korony. Nie zapominaj, że może być bardzo obfita, dlatego wybierz punkt, który zagwarantuje katalpie możliwość swobodnego rozwoju. Poza tym, katalpa wymaga stanowiska, które:

• Zagwarantuje jej dostęp do wystarczającej ilości światła,

• Osłoni drzewo od silnego wiatru,

• Cechuje się żyzną, przepuszczalną glebą.

Katalpa: jak wygląda jej uprawa?

Miejsce na posadzanie katalpy zwyczajnej wybrane? Świetnie! Teraz kilka dodatkowych wskazówek na temat jej uprawy. Katalpa zwyczajna może być wrażliwa na bardzo niskie temperatury, dlatego jeżeli w regionie, w którym mieszkasz jest bardzo zimno – przemyśl sadzenie drzewka. W pozostałych miejscach natomiast trzeba zadbać o jego odpowiednie zabezpieczenie na czas mrozów. Dotyczy to zwłaszcza młodych roślin, które poza niskimi temperaturami, „boją” się również niewystarczającej ilości wody, dlatego po posadzeniu trzeba pamiętać o ich właściwym nawadnianiu. Katalpy nie wymagają wprawdzie intensywnego nawożenia, ale nie warto z niego całkowicie rezygnować. Wybierając nawóz zwróć jednak uwagę na to, czy drzewko jest już na tyle „stare”, że nawóz faktycznie można zastosować. Preparat dobierz do pory nawożenia. 

Katalpa: najbardziej niebezpieczne choroby

W przypadku katalpy istnieje ryzyko choroby liści, na przykład, wynikającej z niewłaściwego doboru gleby, a co za tym idzie, niedoborem określonych składników. Warto pamiętać, że nawet jeżeli gleba, w której zasadzono drzewko nie ma odpowiedniego pH, można nim do pewnego stopnia „sterować” korzystając z odpowiednich preparatów. Katalpa choruje również na plamistość liści oraz choroby wywołane grzybami. Zagrożeniem są również choroby pnia katalpy. Właśnie dlatego warto wnikliwie obserwować drzewko i w razie potrzeby zastosować odpowiednie preparaty. Niestety, w niektórych przypadkach jedynym rozwiązaniem bywa wycięcie chorego drzewa. 

Katalpa – przycinanie 

Pielęgnacja drzewa katalpy wymaga przycinania gałęzi, ale zanim się za to weźmiesz, pamiętaj, żeby wybrać najbardziej odpowiedni termin. Zwróć uwagę na to, że przycinanie surmi bignoniowej absolutnie nie może odbywać się przez cały rok. W trakcie przycinania musisz usunąć stare i chore gałęzie. Opcjonalnie możesz wykonać cięcie, dzięki któremu korona drzewa będzie mogła zyskać pożądany kształt i zwiększyć swoją gęstość. Kiedy powinno odbywać się przycinanie katalpy? Tutaj trudno o jednoznaczną odpowiedź, ale bardzo często poleca się zaczekanie z przycinaniem catalpy do momentu, w którym na gałęziach pojawią się zalążki liści. Dzięki temu będziesz w stanie rozpoznać gałązki, które są chore, uschnięte lub uległy przemarznięciu. 

Najważniejsze odmiany katalpy

Katalpa zwyczajna może dorosnąć aż do 10 metrów wysokości, ale jeżeli masz niewielki ogród lub zależy Ci na mniejszym drzewku, możesz zdecydować się na posadzenie karłowatej odmiany surmy bignoniowej. To katalpa „Nana”, ale pamiętaj, że w jej przypadku nie pojawiają się kwiaty. Główną ozdobą są więc estetyczne liście. Drzewko rośnie stosunkowo wolno i zwykle dorasta do ok. 4 – 5 metrów wysokości. 

Katalpa – cena

Cena catalpy zwyczajnej to kwestia indywidualna, uzależniona od tego, jaką odmianę kupujesz i jaka jest wielkość sadzonki. Zwykle im wyższe sadzonki, tym cena katalpy będzie większa – warto mieć to na uwadze. Nie jest to jednak drzewko drogie w zakupie. Dwuletnią sadzonkę o wysokości około 200 centymetrów kupisz już za 30 – 40 złotych. Cena surmii bignoniowej o wysokości 500 centymetrów może dochodzić natomiast do kwoty kilku tysięcy złotych. 

Kupno gotowej sadzonki jest oczywiście najprostszym rozwiązaniem, a ze względu na swoją popularność, katalpa zwyczajna jest bez problemu dostępna w szkółkach i sklepach ogrodniczych.  Jest to doskonała opcja przede wszystkim dla tych osób, które chcą kupić drzewko o większych rozmiarach i od razu cieszyć się efektem wizualnym w swoim ogrodzie. Jednak, jeżeli posiadasz już to efektowne drzewko i chcesz zaoszczędzić, możesz je rozmnożyć samodzielnie. Jak? Wystarczy, że pozyskasz nasiona lub odpowiedniej wielkości, zdrową sadzonkę. 

Katalpa – właściwości leczniczne i zdrowotne

Wykazano, że katalpa ma działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe, ma zdolności antyalergiczne i przeciwwysiękowe. Niweluje obrzęk, przekrwienie i dolegliwości bólowe.  Jest pomocna w chorobach o podłożu autoimmunologicznym bowiem moduluje układ odpornościowy. Przypisuje się jej działanie immunosupresyjnie.

Hamuje przerost tkanki limfatycznej wykazując dodatkowo działanie przeciwastmatyczne. Okazuje się także pomocna w chorobach reumatycznych. Chroni neurony i działa przeciwnowotworowo. Stosowana także w terapii Parkinsona.

Katalpol zawarty w katalpie potrafi pobudzić wydzielanie glikokortykosteroidów w nadnerczach. Właśnie dzięki temu mamy do czynienia z działaniem wytłumiającym odczyny autoagresji immunologicznej.

Podczas dłuższego i regularnego stosowania wytwarza euforię i powoduje przyrost masy mięśniowej.

Przy jakich chorobach można zastosować katalpę?

Przede wszystkim przy chorobach o podłożu autoimmunologicznym czyli: choroba Hashimoto, toczeń, choroba Leśniowskiego-Crohna, pęcherzyca, łuszczyca czy sarkoidoza.

Pomocna w atopowym i kontaktowym zapaleniu skóry, neurodermatozach, polekowych reakcjach skórnych, katarze siennym, generalnie w  chorobach alergicznych, stanach zapalnych oczu,  reumatyzmie, otosklerozie, astmie, białaczce limfoblastycznej, niedokrwistości hemolitycznej.

Wskazana także w wieku podeszłym, gdy mamy do czynienia ze spadkiem DHEA (osłabienie pamięci i aktywności życiowej, depresja, złe samopoczucie, zmniejszenie odporności na stres, zaburzenia snu).

Jakie są przeciwwskazania do stosowania katalpy? 

Przeciwskazaniem są na pewno: nadczynność kory nadnerczy oraz hiperandrogenizm.

Jak stosować katalpę w celach leczniczych?

Napar katalpowy – 2 łyżki sproszkowanych owoców lub liści zalać 1 szklanką wrzącej wody, odstawić na 30 minut pod przykryciem, przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance naparu. Stosować również zewnętrznie (okłady, płukanki, przemywania, nasiadówki).

Maść katalpowa na zmiany skórne – świeże liście lub owoce zmiksować z olejem lnianym, konopnym lub rokitnikowym i spirytusem na konsystencję papki. Nakładać na chore miejsce (np. egzema, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca), najlepiej pod ceratkę i bandaż elastyczny. Stosować dwa razy dziennie.

Wino katalpowe  (lub wyciąg na innym alkoholu) –  1 część liści suchych lub świeżych, albo owoców, po uprzednim rozdrobnieniu, zalać 5 częściami wina wytrwanego czerwonego lub białego. Odstawić na miesiąc. Codziennie wypić 1 kieliszek takiego wina.

Czas kuracji preparatami wyżej opisanymi: 1 miesiąc; powtarzać co kwartał.

Polecamy Wyciąg Ziołowy 1:1 z katalpy 

W ofercie Mojej Zielarni znajdziesz preparaty, które wykorzystują właściwości lecznicze katalpy zwyczajnej – surmii bignoniowej. Dodatkowo w naszym sklepie internetowym dostępne są również zioła w ciąży, preparaty wspierające odporność, zioła na sen i uspokojenie oraz złagodzenie stresu, zioła na żołądek i problemy ze strony układu pokarmowego, zioła na alergie oraz włosy, skórę i paznokcie, w tym zioła na trądzik, preparaty na wzrok i cukrzycę, zioła na nerwicę oraz układ nerwowy, zioła na jelita oraz różnego rodzaju zioła na zatoki. Dokładamy starań, żeby wszystkie zioła lecznicze w Mojej Zielarni miały znany skład i pochodziły od sprawdzonych producentów. Zapraszamy!