Fix Nagietek Zielnik Apteczny

Przeciwwskazania:
Uczulenie na nagietek lub inne rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae = Compositae).

Działania niepożądane:
Może wystąpić skórna reakcja nadwrażliwości na nagietek. Nie jest znana częstość występowania. 

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Nie podawać na skórę dzieciom poniżej 6 lat, natomiast na śluzówkę jamy ustnej dzieciom poniżej 12 lat, ze względu na brak danych odnośnie stosowania w tych grupach wiekowych. W przypadku podawania na skórę, jeśli pojawią się objawy zakażenia skóry, należy skonsultować się z lekarzem.

Informacje dodatkowe:

Nagietek lekarski (Calendula officinalis) z rodziny astrowatych pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Jest lubiany ze względu na intensywnie pomarańczowe kwiaty, które otwie­rają się rano, a zamykają wieczo­rem. Mówiono, że nagietek „liczy dni”, stąd łacińska nazwa związana z kalendarzem (calendula).

Nagietek lekarski, który używany jest do produkcji leków i kosmety­ków, pochodzi z kontrolowanych plantacji. Surowcem farmaceutycz­nym są kwiaty i koszyczki kwiato­we. Polska Farmakopea dopuszcza do obrotu tylko kwiaty języczkowate o pomarańczowej barwie. Głównymi składnikami czynnymi są saponiny triterpenowe (3-10%) i flawonoidy (0,3-1,5%). Saponiny triterpenowe to kalendulozydy A-F, pochodne kwasu oleanolowego. Flawonoidy to głównie pochodne izoramnetyny i kwercetyny. W surowcu są też alkohole triterpenowe i ich estry, fitosterole (beta-sitosterol, kampe­sterol), karotenoidy (do 3%, w tym likopen), kumaryny (skopoletyna, umbeliferon, eskuletyna), olejek ete­ryczny (0,02%) oraz polisacharydy.

Nagietek do stosowania zewnętrznego

Mało kto wie, że flawonoidy i inne związki polifenolowe zawarte w nagietku mają silne właściwo­ści antyoksydacyjne i wymiatają wolne rodniki. Taka aktywność jest istotna dla zmniejszania skutków  uszkodzenia skóry poddanej dzia­łaniu promieniowania jonizującego czy UV. Preparaty z nagietkiem wspomagają gojenie uszkodzonej skóry u pacjentów po radioterapii. Krem z olejkiem z kwiatów nagietka może być używany do ochrony skóry przed słońcem, sugeruje to jego „sun protecting factor” SPF=14,8 zmierzony spektrofotometrycznie w 2012 r.

Dodatkowo oparzeniom i uszkodze­niom skóry często towarzyszy stan zapalny. Preparaty z nagietkiem mają jednocześnie działanie prze­ciwzapalne. Glikozydy izoramnetyny izolowane z kwiatów nagietka hamu­ją aktywność prozapalnego enzymu lipooksygenazy, przeciwzapalnie działają też glikozydy kwercety­ny, a także alkohole triterpenowe. Dlatego też nagietek stosowany jest głównie do użytku zewnętrznego: w przypadku trudno gojących się ran, oparzeń, odmrożeń, wykwitów skórnych, liszajów, także na stłu­czenia oraz po ukąszeniach owadów. Poza tym napar z kwiatów może być stosowany do płukania gardła i jamy ustnej.

Ze względu na właściwości przeciw­zapalne i bakteriobójcze nagietek jest również składnikiem kropli do oczu stosowanych w stanach zapal­nych spojówek, a także przy podraż­nieniach i przemęczeniu oczu.

Kwiat nagietka razem z rumiankiem, korą dębu czy szałwią wchodzi w skład mieszanek ziołowych polecanych na dolegliwości kobiece (np. Vagosan). Napar z ww. ziół ma działanie dezynfekujące oraz przeciw­zapalne i służy do irygacji, przemy­wania i odkażania. Takie mieszanki można stosować w stanach zapalnych sromu i pochwy czy też przy upławach.